Modele przestrzeni barw: Model CMYK

Model CMYK wywołuje prawdopodobnie najwięcej strachu wśród osób zaczynających projektowanie grafik. A zupełnie bez powodu! W zeszłym tygodniu przybliżyłam Ci przestrzeń kolorów RGB i mam nadzieję, oswoiłam Cię z tym pojęciem. Dzisiaj przyszła kolej na CMYK i jestem pewna, że po przeczytaniu tego wpisu nie będzie wydawał Ci się już taki straszny.

CMYK – nie taki straszny, jak go malują

CMYK to skrót od czterech barw – cyan (cyjan), magenta (magenta), yellow (żółty) i key (czarny). Czerń nie używa B od black, ponieważ B jest już zajęte przez Blue (niebieski). Model CMYK używany jest dla materiałów drukowanych. Dlaczego używamy modelu CMYK, a nie RGB? Nie byłoby łatwiej, gdyby istniał tylko jeden model?

Oczywiście, że byłoby, ale jest jeden problem. Kolory w modelu barw RGB powstają z pomocą źródła światła. Kartka papieru – nie jest w stanie go emitować. Porównując podstawowe barwy modelu RGB z barwami modelu CMYK możemy zauważyć, że barwy w RGB są ciemniejsze. Jest to kolejny powód, dla którego używanie czerwonego, zielonego i niebieskiego jako podstawowych tuszy w drukarce jest bardzo rzadkie. Mieszanie ich ze sobą na kartce powoduje tylko powstawanie ciemniejszych kolorów i jest nieefektywne w druku. Barwy CMY są znacznie jaśniejsze, a by je jeszcze bardziej przyciemnić mamy czarny tusz (K). Dzięki temu zakres kolorów, które możemy uzyskać za pomocą modelu CMYK na kartce jest znacznie szerszy, niż byłby w przypadku użycia barw z modelu RGB.

CMYK jest subtraktywnym modelem barw. Działa w odwrotny sposób, niż RGB. W RGB im większe natężenie koloru + światła, tym jaśniejszy wynik uzyskamy. W CMYK im większe natężenie kolorów, tym ciemniejsza jest barwa ostateczna. Czyli, by uzyskać jaśniejszy rezultat – zmniejszamy (odejmujemy) natężenie koloru. W uproszczeniu – w CMYKu wszystkie kolory zaczynają jako biel (biała kartka), a każda kolejna warstwa tuszu redukuje tą biel, by utworzyć wybrany kolor.

Zakres CMYK

Tak jak w przypadku RGB w programie graficznym możemy wybrać sobie mieszanie kolorów za pomocą suwaków odpowiadających czterem barwom z modelu CMYK. Na planszy poniżej możesz zobaczyć screen suwaków z Photoshopa. Wartości są ustawiane w procentach. W teorii za pomocą przestrzeni CMYK możemy „wyprodukować” każdy możliwy kolor widoczny dla ludzkiego oka.

Jak uzyskać biel za pomocą wartości procentowych w CMYKu? Wszystkie suwaki ustawiamy na 0%.

Co interesujące, by uzyskać w druku czarny kolor nie używamy składowych kolorów w ustawieniu na 100%, ani samego czarnego ustawionego na 100%. Kolor czarny ustawiony na 100% da nam bardzo ciemny szary, na granicy czarnego:

Dlaczego nie używamy wszystkich czterech barw ustawionych na 100%? Suma składowych kolorów daje nam wtedy 400%. Jest to niezgodne ze sztuką drukarską – takie natężenie tuszu na kartce, powodowałoby zalewanie kartki, wręcz przelewanie i wyglądałoby okropnie. Zwykle granica procentowej sumy kolorów tuszu waha się między 200% a 320%.

Jak więc uzyskać czarny kolor? Jest kilka wersji czerni, które nie powinny niszczyć papieru. Mamy „Rich black” lub „Photoshop black”, który jest jednym z najczystszych czerni, ponieważ absorbuje najwięcej światła. Nie jest używany zbyt często, ponieważ zużywa bardzo dużo tuszu i może niszczyć papier niskiej jakości. Jego wartości to:

Mamy też:

„Designer black”:

„Chłodną” czerń:

„Ciepłą” czerń:

„Neutralną” czerń:

Model CMYK – kiedy używać?

Używaj CMYK dla każdego projektu, który zamierzasz drukować, a nie wyświetlać na ekranach. Dzięki temu uzyskasz na papierze jak najlepiej odwzorowane kolory.

Przykładowe zastosowania:

• wizytówki,
• materiały promocyjne – teczki, długopisy, notatniki, itp.
• bannery,
• plakaty,
• ulotki,
• ilustracje drukowane,
• broszury,
• t-shirty,
• opakowania produktów,
• menu restauracji,
• itp.

Model barw CMYK – jakim formacie zapisywać pliki?

Najlepszym rozwiązaniem, jeśli zlecamy druk, jest sprawdzić lub zapytać w drukarni jakie formaty zapisu plików preferują. Najczęstsze formaty zapisu to:

PDF – obsługuje model barw CMYK i jest odczytywany na wszystkich urządzeniach, więc nie powinno być problemów z wydrukiem.

AI – jeden ze standardowych formatów zapisu dla CMYK, ale do otwarcia wymaga odpowiedniego programu. Domyślnym programem jest Adobe Illustrator, ale trzeba mieć na uwadze, że nie wszyscy z Ilustratora korzystają.

EPS – dobra alternatywa dla AI, ponieważ format jest odtwarzany w większości programów obsługujących grafikę wektorową.

Podsumowanie

Nie taki diabeł straszny jak go malują, prawda? Mam nadzieję, że dzięki tym dwóm wpisom łatwiej będzie Ci wybierać modele barw dla swoich grafik i już nic Cię nie zaskoczy podczas drukowania. Standardowo pytania możesz zadawać w komentarzu!

Do zobaczenia na Instagramie

Gloria x